I. Đặc điểm địa hình cảng biển ở Nga
Nga là một quốc gia rộng lớn nhất thế giới – Quốc gia cộng hoà liên bang với 89 thực thể liên bang(đã tính các vùng mới sáp nhập vào Nga trong năm 2022).
Với diện tích rộng lớn của mình, Nga có một vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn giáp 4 biển lớn bao gồm: Nhật Bản (qua biển Okhotsk), Thổ Nhĩ Kỳ (qua biển Đen) và Hoa Kỳ (qua eo biển Bering), giáp với Canada qua Bắc Băng Dương. Tuy nhiên Nga vẫn chưa tận dụng hết lợi thế của mình do một số yếu tố được đề cập bên dưới.
Nhìn chung cảng biển ở Nga phân ra 3 khu vực riêng biệt bao gồm: vùng Đông Âu, biển Đen và vùng phía Đông. Mỗi khu vực đều có những đặc điểm riêng biệt do khác nhau về địa lý, khí hậu, dòng hải lưu của biển,…
| Khu vực cảng biển | Tóm tắt |
|---|---|
| – Đông Âu(giáp Bắc Băng Dương, biển Baltic và các quốc gia Bắc Âu) | – Có các vịnh hẹp, nằm sâu trong đất liền tuy nhiên không có nhiều vị trí để phát triển và mở rộng cảng – Thường xuyên bị đóng băng vào mùa đông – Khí hậu tương đối khắc nghiệt, nhiệt độ âm gần như quanh năm và gió biển khá mạnh |
| – Biển Đen(giáp với 5 nước Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgaria, Romania, Ukraine, Nga và Gruzia) | – Có các vịnh hẹp, gần các con sông lớn, ít bị thủy triều tác động nhưng không nước không đủ sâu – Khí hậu tương đối dễ chịu, ít bị đóng băng |
| – Vùng phía Đông(giáp Thái Bình Dương, giáp Trung Quốc) | – Có rất nhiều địa điểm thích hợp xây dựng các cảng biển nước sâu và không bị đóng băng – Khí hậu tương đối dễ chịu, bão ít ảnh hưởng tới cảng |
II. Lời nguyền địa lý ảnh hưởng tới cảng biển ở Nga
Tuy được xem là một cường quốc về sức mạnh quân sự – đặc biệt là lực lượng tàu ngầm hải quân nhưng Nga lại luôn buồn phiền về các cảng biển của mình. Các cảng biển ở Nga luôn có một hoặc nhiều nhược điểm chí mạng để có thể trở thành một cảng biển quốc tế hoặc một cảng biển quân sự đúng nghĩa. Các cảng biển ở Nga thường có các nhược điểm sau đây:
1) Vị trí địa lý không thuận lợi:
– Các cảng biển không đóng băng của Nga thường nằm ở vùng cực Đông – quá xa trung tâm.
– Các biển ở Châu Âu thì thường xuyên bị đóng băng hoặc vận chuyển hàng hoá rất khó khăn với khí hậu lạnh giá.
– Các cảng biển nằm ở biển Đen thì thường dùng cho quân sự nhưng vẫn bị kiểm soát bởi Thổ Nhĩ Kỳ qua eo biển rất hẹp(eo biển Bosphorus thành phố Istanbul) hoặc cảng biển nằm ở vùng cực Đông thì phải đi qua eo biển Nhật Bản – Đài Loan.
– Một cảng biển duy nhất thỏa tất cả yếu tố thì không kết nối với lãnh thổ chính của Nga – cảng Kaliningrad(KGD)
2) Tự nhiên không ủng hộ:
Rất khó tìm thấy một cảng biển nước sâu đúng nghĩa của Nga, Nga có khoảng 64 cảng lớn nhỏ nhưng lại không có một cảng chính nào – cảng có năng lực xếp dỡ hàng hóa lớn, đóng vai trò là đầu mối hoặc cửa ngõ vận chuyển hàng hóa trong khu vực.
3) Mật độ dân số ít và dân cư thưa thớt:
– Tuy có dân số đông thứ 9 thế giới nhưng do diện tích quá lớn nên mật độ dân số rất thấp, chủ yếu tập trung tại phần Châu Âu. Ngoài ra dân số trẻ, đặc biệt là nam giới phục vụ cho ngành vận tải biển ngày càng giảm mạnh do chiến tranh và tỉ lệ sinh giảm mạnh (Tỉ lệ nam / nữ ở Nga là 864 nam trên 1.000 nữ).
Xem thêm: Vận Chuyển Hàng Đường Biển Từ Việt Nam Đi Nga
III. Các cảng biển ở Nga
| Tên cảng | Ký hiệu | Vị trí địa lý | Đặc điểm nổi bật | Thời gian vận chuyển / Ngày |
|---|---|---|---|---|
| Kholmsk | KHO | Nằm ở bờ tây nam của đảo Sakhalin, tiếp giáp với eo biển Tatar ở biển Nhật Bản | – Đây là một cảng cá sau này phát triển thành một cảng thương mại quan trọng – Tuy có vị trí đặc biệt và quan trọng nhưng lại không được tự nhiên ủng hộ, cảng có quy mô nhỏ và không thể làm cảng trú ẩn | 20 – 24 |
| Korsakov | KOR | Nằm ở phía nam của Sakhalin, trên đỉnh phía bắc của vịnh Naniwa, ở phía tây của Gangzhen, gần biển Nhật Bản | – Tàu có 3 tháng bị đóng băng và một số tháng cần có tàu phá băng để hỗ trợ cảng | 20 – 24 |
| Leningrad(Saint Petersburg) | LEN / LED | Nằm trên hòn đảo thuộc Đồng bằng sông Neva, ở đầu Vịnh Neva | – Cảng hay bị nhầm với cái tên Saint Petersburg do nằm ở thành phố cùng tên – Mực nước của cảng thay đổi theo mùa, cảng chủ yếu phục vụ các tàu chở hàng đặc biệt (các dạng tàu có thể di chuyển trên mặt biển đóng băng hoặc có tàu phá băng hỗ trợ) | 32 – 42 |
| Nakhodka | NJK | Nằm trên Bán đảo Trudny nhô ra Vịnh Nakhodka của Biển Nhật Bản, cách Vladivostok 85 km | – Cảng không có gì nổi bật – Cảng xử lý đa dạng các loại hàng hoá | 20 – 24 |
| Novorossiysk | NVS | Nằm ở vịnh novorossiysk trên bờ Đông Bắc của Biển Đen | – Cảng biển lớn nhất và quan trọng nhất của Nga – Đây là cảng hiếm hoi ở Nga mà không bị đóng băng trong năm – Tuy nhiên ở đây có gió bora (loại gió thổi từng cơn, đổ dốc theo sườn núi) mùa Đông cực kì nguy hiểm nên đôi khi tàu không thể cập cảng | 32 – 42 |
| Vladivostok | VVO | Nằm giữa Vịnh Amur và Vịnh Ussuri, giáp biển Nhật Bản | – Cảng nằm ở cuối đường sắt Siberia và tuyến đường phía bắc – Căn cứ hải quân quan trọng của Nga, tuy nhiên cảng cũng là đối tác thương mại quan trọng của Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan và cả Việt Nam | 20 – 28 |
| VostochnyI | VYP | Nằm trong vịnh vrangel trên bờ biển phía đông nam của Nga, gần phía đông nam của vịnh Nakhodka | – Đây là cảng biển nước sâu ấm ở vịnh Nakhodka – Công ty bốc xếp lớn nhất tại cảng là Công ty Cổ phần Cảng Vostochny, chuyên xếp dỡ than bằng thiết bị băng tải. | 20 – 24 |
| Ust Luga | ULU | Nằm ở cả hai phía của Reka Luca, trên bờ biển phía tây bắc của Nga, cách St Petersburg khoảng 130km về phía tây nam | – Cảng biển kết nối với nhà ga chuyên xử lý 2 mặt hàng là than và phân bón – Đây là cảng biển nước sâu đa năng của Nga, cảng đang được mở rộng. Trong tương lai sẽ là một trong những cảng quan trọng bậc nhất của Nga | 34 – 44 |
| Sevastopol | SVP | Nằm ở phía tây nam Bán đảo Crimea trên Vịnh Akhtarsk ở miền nam Ukraine | – Đây là cảng biển quân sự quan trọng nhất của Nga với tên gọi là hạm đội biển đen – Cảng thường biết tới là khu du lịch và nghỉ dưỡng hơn là một bến cảng thông thường | Liên hệ riêng do đang chiến tranh |
| Moscow | MOS / MOW | Nằm trên Kênh đào Moskva (Mátxcơva), nối liền sông Volga và sông Moskva | – Cảng sông chiến lược của Nga khi kết nối với 4 khu vực của thủ đô là: miền Trung, miền Nam, Tây Bắc và miền Bắc | 36 – 42(Đây là một cảng trung chuyển) |
